ایمنی فرآیند به عنوان "رشته ای متمرکز بر جلوگیری از آتش سوزی، انفجار و انتشار مواد شیمیایی به طور اتفاقی در تأسیسات فرایندیشیمیایی" تعریف شده است. چنین وقایعی نه تنها در تأسیسات شیمیایی رخ می دهد، بلکه در پالایشگاه ها، مراکز حفاری دریایی و غیره نیز اتفاق می افتد. مدیریت ایمنی فرایند، یک سیستم مدیریتی است که مجموعه ای از فعالیت ها و دستورالعمل های رسمی را دارا می باشد که این موارد بطور رسمی تهیه و مستند شده و برای تولید نتایج خاص به صورت مداوم و بر اساس یکاصلپایدار طراحی گردیده است. بنابراین، مدیریت ایمنی فرایند (PSM) یک سیستم مدیریتی است که به منظور پیشگیری ،امادگی , مقابله و بهبود تمامی عوامل موجود در سازمان در مقابل انتشار احتمالی مواد شیمیایی یا انرژی حاصل از فرآیند مرتبط با یک تاسیسات متمرکز است.
حادثه بوپال منجر به تشکیل مرکز ایمنی فرایندهای شیمیایی (CCPS) در سال 1985 شد CCPS. یک سازمان غیر انتفاعی است که بخشی از انجمن مهندسین شیمی آمریکابا مستقر در ایالات متحده آمریکابرای بهبود ایمنی فرایندهای صنعتی است.
در سال 1985، انجمن تولید کنندگان مواد شیمیایی (CMA)، که بعداً به عنوان شورای شیمیایی آمریکا (ACC) تبدیل شد، دستورالعمل PSM را صادر کرد و در سال 1989، CCPS مجموعه ای از 12 عنصر مدیریت ایمنی فرایند را معرفی کرد. انستیتوی نفت آمریکا (API) نیز دستورالعمل PSM را در سال 1990 منتشرکرد CCPS. در آن زمان رویکردهای مختلف را مورد مطالعه قرار داده و 12 ویژگی را از تعامل با شرکت های عضو و شرکتهای مشاور ایمنی فرآیند مطرح که تجربه قابل توجهی در ارزیابی سیستم های مدیریت دارند، جمع آوری کرد. این دستورالعمل ها اولین مجموعه اصلی سیستم معرفی شده بودند که برای استفاده در طراحی و ارزیابی سیستم های مدیریت ایمنی فرایند تدوین شدند.
مقررات OSHA PSM تأثیر خطرات برای کارگران در محل را پوشش می دهد. EPA RMP تأثیر خطرات خارج از سایت را پوشش می دهد. هر دو آیین نامه با داشتن بیش از یک مقدار مشخص، معمولاً به عنوان مقدار آستانه (TQ) از مواد شیمیایی مشخص، که معمولاً به عنوان مواد شیمیایی بسیار خطرناک خوانده می شوند، یا با بیش از 10.000 پوند ماده قابل اشتعال در یک مکان، ایجاد می شوند. در واقع، PSM همانطور که توسط CCPS تعریف شده است بسیار گسترده تر از OSHA PSM و EPA RMP می باشد.
روش های ایمنی فرایند و سیستم های مدیریت ایمنی رسمی چندین سال است که در برخی شرکت ها وجود دارد PSM. به طور معمول و گستردهبرای کاهش خطر عمده حوادث و بهبود عملکرد ایمنی فرایند در صنعت فرآیند شناخته می شود. با این وجود، بسیاری از سازمان ها با عملکرد ناکافی سیستم مدیریت، فشار منابع و نتایج ایمنی فرآیند راکد به چالش کشیده می شوند. برای ارتقاء تعالی PSM و بهبود مستمر در صنایع فرایندی، CCPS ایمنی فرایند مبتنی بر ریسک (RBPS) را به عنوان چارچوبی برای نسل بعدی مدیریت ایمنی فرآیند ایجاد کرد. مدل های مختلف مدیریت ایمنی فرایند که بصورت متداول در صنایع و شرکت های مطرح دنیا از آناستفاده می شود